Нұр-Сұлтанда өткен J-1 Халықаралық зергерлік конгресі аясында Беларусь пен Ресей сарапшылары зергерлік бұйымдарды цифрлық таңбалау саласындағы өз тәжірибелерімен бөлісті. Зергерлік бұйымдарды таңбалауды талқылауда осы нарықтағы көлеңкелі айналым мен қолдан жасаудың жоғары көрсеткіштеріне басты назар аударылды.
Беларусь Республикасында 2019 жылдан бастап зергерлік бұйымдарды цифрлық таңбалау жөніндегі пилоттық жоба іске асырылуда, оның шеңберінде жобаны жүргізу жөніндегі уәкілетті мемлекеттік органдар, сондай-ақ «Электронный знак» автоматтандырылған ақпараттық жүйесінің операторы айқындалды. Таңбалау жүйесі зергерлік бұйымдардың елден және елге трансшекаралық қозғалысы кезінде деректердің берілуін қамтамасыз етеді.
«Бүгінгі таңда Беларусьте ЕАЭО-ға қатысушы бір мемлекеттің уәкілетті органынан желімделген бұйымдар бойынша басқа елдің ұқсас мемлекеттік органына дейін ақпараттың қалай берілуі тиіс екендігінің негізі қаланды. Сәйкестендіру кодтары және тауарлық белгіге немесе заттаңбаға таңбалау коды бар қорғау белгілерін салу сияқты таңбалау әдістері анықталған. Өзге мемлекеттерде бизнес жүргізуге мүдделі кәсупкерлер пилоттық жобаға ерікті негізде қатысады», - деп атап өтті Беларусь Республикасы Қаржы министрлігінің бағалы металдар мен асыл тастар бас басқармасының бастығы Иван Степаненко.
Ресейде зергерлік бұйымдарды міндетті цифрлық таңбалауды кезең-кезеңімен енгізу 1 жылдың 2021 қыркүйегінен басталады. Таңбалау жүйесінің операторы болып анықталған «Гознак» АҚ Бас директорының орынбасары Виктор Барилкиннің айтуынша, бүгінде жүйеде зергерлік саланың мыңдаған кәсіпкерлері тіркелген.
«Ресейдегі зергерлік бұйымдарды таңбалау бойынша пилоттық жоба сәтті өтті. Енді біз міндетті таңбалауға кезең-кезеңмен көшуге дайындалып жатырмыз. Осы жұмыс аясында дайын өнім шыққанға дейін шикізатты бақылау, содан кейін бөлшек сауда арқылы сатылғанға дейін дайын өнімді бақылау жүзеге асырылады. Сондай-ақ, біздің жүйеміз тауарлардың осы түрін айналымға қайта енгізудің кемелдігін болжайды», - деп атап өтті Виктор Барилкин.
Айта кетейік, Қазақстанда зергерлік бұйымдарды таңбалау тақырыбы қызу талқылануда. Қазақстан зергерлер лигасының деректері бойынша, елде ЕАЭО елдері аумағында зергерлік бұйымдардың ең үлкен көлеңкелі нарығы құрылды. Көлеңкелі айналым нарықтың 90% - на жетеді. Сондай-ақ, қазақстандық сынаманы қолдан жасау фактілері тіркеледі.
«Зергерлік бұйымдарды цифрлық таңбалау нарықтың айтарлықтай «ағартылуына» ықпал етеді. Таңбалау процесінің өзі отандық өндірушіні қорғауға бағытталған, өйткені барлық импорт таңбалануы тиіс, бұл қазақстандық өндірушіні импортпен тең жағдайға қояды. Алгоритмдерімізді әзірлей отырып, біз де Қазақстандағы зергерлік бұйымдарға таңбалау кодтарын кезең - кезеңімен енгіземіз деп ойлаймын», - деді Цифрлық экономиканы дамыту орталығының бас директоры Бикеш Құрманғалиева.
